31 Ağustos:

• 1876 - V. Murad tahttan indirildi; yerine kardeşi II. Abdülhamid padişah oldu.
• 1907 - Rusya, Britanya ve Fransa arasında yapılan "Üçlü İttifak"ın bir parçası olan Britanya-Rusya Antantı imzalandı.
• 1928 - Bertolt Brecht'in Üç Kuruşluk Opera adlı oyununun ilk gösterimi Berlin'de yapıldı.
• 1939 - Gleiwitz Vakası: II. Dünya Savaşı'nın Avrupa'da başlamasının arefesinde, Polonyalı kılığına bürünmüş Alman güçlerince düzmece bir saldırı düzenlendi.
• 1962 - Trinidad ve Tobago bağımsızlığını ilan etti.

• Caligula (d. 12)
• Charles Baudelaire (ö. 1867)
• Prenses Diana (ö. 1997)

II. Dünya Savaşı
1939'dan 1945'e kadar süren küresel savaş
Dil
PDF'yi indir
İzle
Düzenle
Bu madde ikinci küresel savaş hakkındadır. İlk küresel savaş için I. Dünya Savaşı sayfasına bakınız.
II. Dünya Savaşı, 1939'dan 1945'e kadar süren küresel savaş. Savaşa dönemin büyük güçleri ve dünya ülkelerinin büyük çoğunluğu katıldı ve iki karşıt askerî ittifak kuruldu: Müttefikler ve Mihver. 30'dan fazla ülkeden gelen 100 milyondan fazla personelin doğrudan katıldığı bu topyekûn savaşta, savaşın büyük tarafları tüm ekonomik, endüstriyel ve bilimsel kapasitelerini savaş için seferber ettiler. 70 ila 85 milyon ölümle sonuçlanan II. Dünya Savaşı, insanlık tarihindeki en ölümcül savaştı ve savaş boyunca askerî personelden daha çok sivil kayıp verildi. Milyonlarca insan soykırımdan (Holokost gibi), planlanmış açlık ölümlerinden, katliamlardan ve hastalıklardan öldü. Tanklar, zırhlı araçlar, savaş uçakları, stratejik bombardımanlar, uçak gemileri, radar ve sonar, nükleer silahların geliştirilmesi ve roketler gibi birçok savaş teknolojisi savaşta önemli rol oynadı.

30 Aralık:

• 1853 - ABD, Meksika'dan toprak satın aldı.
• 1916 - Grigori Rasputin, bir grup muhafazakâr soylu tarafından öldürüldü.
• 1922 - Vladimir Lenin, Sovyetler Birliği'nin kurulduğunu açıkladı.
• 1947 - Romanya Kralı Mihai tahtan indirildi.
• 2006 - Madrid Barajas Uluslararası Havalimanı bombalandı.

• Robert Boyle (ö. 1691)
• Bennett Miller (d. 1966)
• Saddam Hüseyin (ö. 2006)

31 Aralık: Yılbaşı arifesi (miladi takvim); İskoçya'da Hogmanay

• 1600 - Britanya Doğu Hindistan Şirketi, Kraliçe I. Elizabeth'in fermanıyla kuruldu.
• 1862 - Amerikan İç Savaşı'nda en büyük kayıplardan birinin verildiği Stones River Muharebesi başladı.
• 1909 - Manhattan ile Brooklyn'i bağlayan ve modern asma köprülerin ilk örneği olan Manhattan Köprüsü trafiğe açıldı.
• 1963 - Rodezya ve Nyasaland Federasyonu dağıldı.
• 1992 - Çekoslovakya, barışçıl bir şekilde Çekya ve Slovakya olarak ikiye bölündü.

• III. Callixtus (d. 1378)
• Miguel de Unamuno (ö. 1936)
• Donna Summer (d. 1948)

MÖ 45 - Jülyen takvimi ilk kez kullanılmaya başlandı. 16. yüzyıla kadar kullanıldıktan sonra yerini Gregoryen takvime bırakacaktır.
404 - Telemachus, Kolezyum'daki bir gladyatör dövüşünü ayırmak isteyince, kalabalık tarafından taşlanarak öldürüldü. Honorius, O'nun anısına dövüşleri yasakladı. Bu dövüş, son gladyatör dövüşü olarak tarihe geçti.
1515 - Fransa'da, I. François tahta çıktı.
1785 - Dünyanın ilk gazetelerinden Daily Universal Register, İngiltere'de yayımlanmaya başladı. Üç yıl sonra adı "The Times" olarak değiştirilecek olan gazete, hala çıkmaktadır.
1801 - Cüce gezegen Ceres, Giuseppe Piazzi tarafından keşfedildi.
1808 - Amerika Birleşik Devletleri'ne köle girişi yasaklandı.
1891 - Penaltı, Birleşik Krallık'taki Stoke City-Notts maçındaki tartışmalar üzerine kural kitabına girdi.
1899 - Küba'da İspanyol egemenliği sona erdi.
1901 - Avustralya'daki Britanya kolonileri federasyonlaşarak tek bir çatı altında birleşti.
1901 - Nijerya, Birleşik Krallık himayesine girdi.
1901 - Pentakostalizm mezhebi, Topeka, Kansas'ta Bethel Bible College'de ilk ayin sonrası kuruldu.

3 Ocak:

• 1521 - Martin Luther, Roma Katolik Kilisesi tarafından aforoz edildi.
• 1921 - Türkiye, Ermenistan'la barış anlaşması yaptı.
• 1924 - Mısır'da Uksur'daki tapınakta Tutankamon'un taş lahdi bulundu.
• 1928 - Nikaragua'da Augusto César Sandino önderliğindeki yurtseverler ayaklandı. Amerika Birleşik Devletleri 1000'den fazla deniz piyadesini savaşmak üzere gönderdi.
• 1993 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George H. W. Bush ve Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, stratejik nükleer silahlarda indirimi öngören START-2 anlaşmasını imzaladılar.

• Cicero (d. MÖ 106)
• Ali Şîr Nevaî (ö. 1501)
• J. R. R. Tolkien (d. 1892)

5 Ocak:

1759 - George Washington, Martha Dandridge Custis ile evlendi.



1781 - Amerikan İç Savaşı: Richmond, Benedict Arnold komutasındaki Kraliyet Donanması tarafından yakıldı.

1809 - 1807-1809 Osmanlı-İngiliz Savaşı'nı sona erdiren Kale-i Sultaniye Antlaşması imzalandı.

1854 - San Francisco buharlı gemisi battı: 300 kişi öldü.

1889 - Alman fizikçi Martin Brendel, ilk kez auroraları fotoğrafladı.

1895 - Dreyfus davası: Casusluk suçlamasıyla Fransa'da yargılandığı davada, Yüzbaşı Alfred Dreyfus ömür boyu hapse mahkûm oldu.

1919 - Weimar Cumhuriyeti'nde Alman İşçi Partisi kuruldu. Bu parti daha sonra "Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi" adını alacaktı.

1921 - Çerkez Ethem ve kardeşleri, işgal kuvvetlerine sığındılar.

1922 - Adananın düşman işgalinden kurtuluşu.

1929 - Anadolu-Bağdat ve Mersin-Tarsus Demiryolları ile Haydarpaşa Garı devletleştirildi.

1930 - Sovyetler Birliği'nde tarımın kolektivizasyonu başladı.

1933 - San Francisco'daki Golden Gate Bridge inşa edilmeye başlandı.

1961 - Yassıada duruşmaları devam ediyor. 6-7 Eylül Olayları davası sonuçlandı. Sanıklardan Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve eski İzmir valisi Kemal Hadımlı mahkûm oldular. Aynı gün Fuad Köprülü ve Fahrettin Kerim Gökay Yassıada'dan tahliye edildi.

1968 - Çekoslovakya'da iktidara Prag Baharı'nı başlatacak olan Alexander Dubcek geldi.

1974 - Peru'nun Başkenti Lima'da oluşan depremde 6 kişi öldü ve yüzlerce ev hasar gördü.

1979 - DİSK'in çağrısıyla Türkiye çapında 5 dakika iş bırakma eylemi (Faşizmi Lanetleme Eylemi) yapıldı.

1989 - ABD jetleri, Libya'ya ait iki MiG-23 uçağını düşürdü.

1993 - Kabardey-Balkarya Cumhuriyeti'nin ilan edilişi.

1993 - ABD'de 1965'ten sonra ilk kez asılarak idam gerçekleştirildi. Seri katil Westley Allan Dodd Washington'da asıldı.

1997 - Rus güçleri Çeçenistan'dan çekildi.

2005 - Bilinen en büyük cüce gezegen Eris keşfedildi.

9 Ocak:

• 1878 - I. Umberto tahta çıkarak İtalya kralı oldu.
• 1916 - Gelibolu Muharebeleri, Osmanlı kuvvetlerinin zaferiyle sonuçlandı.
• 1917 - I. Dünya Savaşı sırasında Telelrefah Muharebesi gerçekleşti.
• 1941 - Ağır-bombardıman uçağı Avro Lancaster, ilk uçuşunu gerçekleştirdi.
• 2007 - Apple CEO'su Steve Jobs, iPhone'u tanıttı.

• Simone de Beauvoir (d. 1908)
• Joan Baez (d. 1941)
• Halide Edib Adıvar (ö. 1964)

12 Ocak:

• 1951 - Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi yürürlüğe girdi.
• 1967 - Dr. James Bedford, gelecekte tekrar canlandırılmak üzere, kriyojenik olarak dondurulan ilk insan oldu.
• 1969 - Led Zeppelin grubu, ilk albümünü çıkardı.
• 1972 - Mucibur Rahman, Bangladeş başbakanı oldu.
• 2016 - Sultanahmet Meydanı'nda bir intihar saldırısı gerçekleşti.

• Jack London (d. 1876)
• Fevzi Çakmak (d. 1876)
• Agatha Christie (ö. 1976)

13 Ocak:

• 1888 - National Geographic Society kuruldu.
• 1898 - Émile Zola'nın yayımladığı J'Accuse...! başlıklı açık mektup, Dreyfus davasını kamuoyunun dikkatine taşıdı.
• 1953 - Mareşal Tito, Yugoslavya devlet başkanı seçildi.
• 1993 - Kimyasal Silahlar Sözleşmesi imzaya açıldı.
• 2012 - Costa Concordia gemi felaketi yaşandı.

• Ordal Demokan (d. 1946)
• Orlando Bloom (d. 1977)
• Rauf Denktaş (ö. 2012)

15 Ocak:

• 69 - Otho, Roma imparatoru oldu.
• 1559 - İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth taç giydi.
• 1915 - Sarıkamış Harekâtı sona erdi.
• 1969 - Sovyetler Birliği, Soyuz 5 uzay aracını fırlattı.
• 2001 - Vikipedi yayın hayatına başladı.

• Molière (d. 1622)
• Martin Luther King (d. 1929)
• Dolores O'Riordan (ö. 2018)

16 Ocak:

• 1547 - Rus Çarı Korkunç İvan taç giydi.
• 1556 - II. Felipe, İspanya Kralı oldu.
• 1605 - Miguel de Cervantes'in Don Kişot eserinin ilk baskısı yayımlandı.
• 1920 - Milletler Cemiyeti, ilk toplantısını Paris'te yaptı.
• 1945 - Adolf Hitler, Führerbunker'e taşındı.

• III. Murad (ö. 1595)
• Amilcare Ponchielli (ö. 1886)
• Kate Moss (d. 1974)

19 Ocak:

• 649 - Tang'ın Kuçar seferi sona erdi.
• 1795 - Birleşik Hollanda Cumhuriyeti'nin devamı olan Batavya Cumhuriyeti kuruldu.
• 1853 - Giuseppe Verdi'nin Il trovatore operası Roma'da ilk kez sahnelendi.
• 2006 - NASA'nın uzay sondası New Horizons, Plüton'a doğru yolculuğuna çıktı.
• 2007 - Gazeteci Hrant Dink, uğradığı silahlı saldırı sonucu öldürüldü.

• Auguste Comte (d. 1798)
• Edgar Allan Poe (d. 1809)
• Feridun Çölgeçen (ö. 1978)

30 Ocak:

• 1018 - Kutsal Roma İmparatoru II. Heinrich ve Polonya Kralı I. Bolesław arasında Bautzen Antlaşması imzalandı.
• 1902 - Britanya-Japonya ittifakı kuruldu.
• 1923 - Yunanistan ile Türkiye arasında Ahali Mübadelesi Antlaşması yapıldı.
• 1933 - Adolf Hitler, Almanya şansölyesi oldu.
• 2003 - Belçika'da aynı cinsiyetteki çiftlerin evliliği yasallaştı.

• Franklin D. Roosevelt (d. 1882)
• Olof Palme (d. 1927)
• Mahatma Gandi (ö. 1948)

10 Şubat:

• 1763 - İngiltere, Fransa ve İspanya arasında Paris Antlaşması imzalandı: Yedi Yıl Savaşı sona erdi.
• 1840 - Kraliçe Victoria ile Prens Albert, St. James Sarayı şapelinde evlendiler.
• 1909 - II. Abdülhamid tahttan indirildi.
• 1916 - Alman İmparatorluğu ile Birleşik Krallık arasında Dogger Bank Muharebesi gerçekleşti.
• 2015 - 3 kişinin katledildiği Chapel Hill saldırısı gerçekleşti.

• Bertolt Brecht (d. 1898)
• Candan Erçetin (d. 1963)
• Arthur Miller (ö. 2005)

20 Şubat:

• 1835 - Şili'nin Concepción şehri, depremle yerle bir oldu.
• 1933 - Adolf Hitler, Nazi Partisi'nin seçim kampanyası için para toplamak amacıyla sanayicilerle gizli bir toplantı yaptı.
• 1944 - II. Dünya Savaşı: Big Week olarak bilinen hava harekatı başladı.
• 1962 - Mercury Projesi kapsamında Mercury-Atlas 6, ilk Amerikan yörünge uzay uçuşunu gerçekleştirdi.
• 1970 - İstanbul'da Boğaziçi Köprüsü'nün temeli atıldı.

• Henri Moissan (ö. 1907)
• Kurt Cobain (d. 1967)
• Ferruccio Lamborghini (ö. 1993)

25 Şubat:

• 138 - Roma imparatoru Hadrianus, Antoninus Pius'u oğlu olarak kabul etti ve onu halefi yaptı.
• 628 - Sasani şahı II. Hüsrev tahttan indirildi, yerine II. Kubâd geçti.
• 1875 - Guangxu, Çin imparatoru oldu.
• 1921 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis, Bolşevik Rusya tarafından işgal edildi.
• 1954 - Cemal Abdünnâsır, Mısır başbakanı oldu.

• Sabahattin Ali (d. 1907)
• George Harrison (d. 1943)
• Vehbi Koç (ö. 1996)

26 Şubat:

• 364 - I. Valentinianus, Roma imparatoru oldu.
• 1658 - Danimarka ve İsveç arasında, Roskilde Antlaşması imzalandı.
• 1936 - Japonya'da bir darbe girişimi gerçekleşti.
• 1966 - Apollo Projesi kapsamında AS-201 fırlatıldı.
• 1993 - Dünya Ticaret Merkezi'ne bomba yüklü kamyonetle saldırı yapıldı.

• Victor Hugo (d. 1802)
• Recep Tayyip Erdoğan (d. 1954)
• Hasan Âli Yücel (ö. 1961)

27 Şubat:

• 1844 - Dominik Cumhuriyeti, Haiti'den bağımsızlığını kazandı.
• 1863 - Türkiye'de bilinen ilk resim sergisi, Osmanlı padişahı Abdülaziz'in de desteğiyle İstanbul'da açıldı.
• 1933 - Reichstag Yangını yaşandı.
• 1942 - II. Dünya Savaşı: ABD'nin ilk uçak gemisi USS Langley, Japon savaş uçakları tarafından batırıldı.
• 1967 - Dominika, Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını kazandı.

• John Steinbeck (d. 1902)
• Elizabeth Taylor (d. 1932)
• İvan Pavlov (ö. 1936)

1 Mart:

• 1872 - Dünyanın ilk ulusal parkı olan Yellowstone Millî Parkı açıldı.
• 1896 - I. İtalya-Habeşistan Savaşı sırasında Kral II. Menelik komutasındaki Etiyopya ordusu ile İtalyan kuvvetleri arasında Adowa Muharebesi gerçekleşti.
• 1896 - Henri Becquerel, radyoaktiviteyi keşfetti.
• 1919 - Sam-il Bağımsızlık Hareketi ile Kore tek taraflı bağımsızlığını ilan ederek Japon egemenliğinden kurtuldu.
• 1956 - Doğu Almanya'da Ulusal Halk Ordusu kuruldu.

• Sandro Botticelli (d. 1445)
• Girolamo Frescobaldi (ö. 1643)
• Thomas Anders (d. 1963)